پارگی رباط صلیبی + علائم پارگی رباط صلیبی و روش های درمان آن

آسیب های رباط صلیبی

آسیب و پارگی رباط صلیبی یکی از شایع ترین مشکلات مربوط به زانوست. این عارضه می تواند برای مدتی، حرکت زانو را دچار مشکل کرده و فعالیت های روزمره را مختل کند. آشنایی با این آسیب که ممکن است هر قشری از جامعه را درگیر کند می تواند تا حدود زیادی در پیشگیری از وقوع آن مؤثر باشد. در ادامه با ما همراه باشید تا ضمن معرفی کامل رباط صلیبی و آسیب های آن، راهکارهای مفیدی در معرفی خدمات پرستاری لازم در هنگام مواجهه با این مشکل بیان کنیم.

رباط صلیبی چیست؟

به طور کلی، رباط ها، بافت هایی طناب مانند هستند که استخوان های مفصل را به هم وصل می کنند. جنس این طناب ها از فیبر است که رشته هایی پروتئینی و معمولا از جنس کلاژن تولید می کنند. آنها بسیار سفت و محکم و در عین حال انعطاف پذیر هستند. مفصل زانو که از نظر حرکتی یکی از مهمترین و در عین حال پیچیده ترین مفاصل بدن است شامل دو نوع رباط می باشد. دو رباط جانبی که در طرفین زانو قرار دارند و دو رباط متقاطع یا صلیبی که قسمت جلو و عقب زانو را پوشش می دهند. رباط قسمت جلوی زانو را رباط صلیبی قدامی و رباط قسمت پشت را رباط صلیبی خلفی نیز می نامند. در اغلب موارد پارگی رباط صلیبی مربوط به رباط قدامی می باشد.

سالمند گرفتگی عضلات پا در سالمندان + علت گرفتگی عضلات پا و درمان آن

درجات پارگی رباط صلیبی

رباط صلیبی بیش از رباط طرفی حالت کشسانی دارد و این امر موجب می شود زانوی شما به راحتی به جلو و عقب خم شود. در حالی که امکان خم شدن آن به طرفین وجود ندارد. به عبارت دیگر به همان میزان که رباط صلیبی امکان حرکت مفاصل را فراهم می کنند، رباط های طرفی، از آن در برابر نیروهایی که می خواهند زانو را به طرفین خم کنند محافظت می کنند. اما هر کدام از رباط ها دامنه مقاومتی مشخصی دارند و گاه ممکن است نیروی ضربه به قدری زیاد باشد که موجب صدمه دیدن و پاره شدن آنها گردد. با توجه به ضربه ای که به زانو وارد شده است، پارگی رباط صلیبی شامل درجات مختلفی است که عبارتند از:

پارگی رباط صلیبی خفیف

اگر میزان پارگی رباط صلیبی در حد میکروسکوپی باشد در این گرید قرار می گیرد. در این حالت بیمار احساس درد در قسمت زانو دارد. همچنین احتمال تورم نیز وجود دارد. اما مفصل همچنان پایدار است. از آنجا که رباط ها خاصیت خودترمیمی دارند، جای هیچ گونه نگرانی نیست و بیمار پس از حدود یک هفته بهبودی کامل می یابد.

پارگی رباط صلیبی متوسط

در درجه دوم از پارگی رباط صلیبی شدت پارگی بیشتر از حالت قبلی است. میزان تورم و درد نیز بیشتر است و خونریزی داخلی رخ می دهد. اما از آنجا که پارگی، ناقص است باز هم امکان ترمیم رباط و بهبود آن وجود دارد. دوره نقاهت بیشتر از پارگی درجه یک است و بیمار نیاز به پرستاری و مراقبت دارد. جهت رفاه بیشتر او می توانید خدمات پرستار بیمار استفاده کنید.

پارگی رباط صلیبی شدید یا حاد

بیشترین میزان پارگی رباط صلیبی زمانی است که رباط به طور کامل پاره شده است و مفصل زانو دیگر پایدار نیست. در این حالت، فرد یک صدای غیر طبیعی از زانو شنیده و ناگهان احساس خالی شدن و عدم ثبات در ناحیه زانو خواهد داشت. به عبارتی پاره شدن رباط صلیبی را احساس می کند. خونریزی و درد بسیار شدید است و گاها بیمار قادر به حرکت نیست. رباطی که به طور کلی پاره شده است قابلیت ترمیم خود به خودی ندارد و باید تحت درمان تخصصی قرار گیرد. درمان بنابر تشخیص پزشک ممکن است از طریق عمل جراحی و یا روش های دیگر انجام گیرد.

سالمند روماتیسم مفصلی در سالمندان + علائم روماتیسم مفصلی و درمان آن

چرا رباط صلیبی آسیب می بیند؟

علل مختلفی می توانند منجر به پارگی رباط صلیبی شوند. این علل ممکن است آناتومیک یعنی مربوط به ساختار زانو باشند. به عنوان مثال رباط صلیبی جلویی در قسمت میانی آسیب پذیرتر است. یا اینکه مربوط به عوامل محیطی همچون ورزش های والیبال، بسکتبال و فوتبال که همراه با دویدن و حرکات پرشی هستند باشند. و یا اینکه علت هورمونی داشته باشند. چرا که تحقیقات نشان می دهند که زنان بیش از مردان دچار این عارضه می شوند و از سویی، بالا رفتن سطح هورمون استروژن در بدن با میزان آسیب پذیری رباط در برابر پارگی رابطه مستقیم دارد. به طور کلی برخی از علل بروز این عارضه به شرح زیر می باشند:

• تغییر سریع و ناگهانی مسیر حرکت پا
• ضربه مستقیم به زانو
• فرود غیر اصولی و نادرست در هنگام پرش
• خم شدن یا باز شدن بیش از حد زانو
• چرخش بیش از حد مفصل زانو
• ایستادن ناگهانی از حرکت یا کاهش سرعت ناگهانی در هنگام دویدن

چه کسانی دچار پارگی رباط صلیبی می شوند؟

پارگی رباط صلیبی مختص قشر خاصی از جامعه نیست و می تواند در هر سنی، از کودکان گرفته تا افراد مسن اتفاق افتد. یک اتفاق ناگهانی مانند تصادف خودرو، برخورد زانو با یک جسم، افتادن، پرش یا دویدن نادرست و.. می تواند زمینه ساز بروز این مشکل گردد. اما این عارضه بیشتر در هنگام ورزش کردن پیش می آید. بنابراین می توان گفت ورزشکاران بیش از سایرین در معرض خطر پارگی رباط صلیبی زانو قرار دارند.

نحوه تشخیص پارگی رباط صلیبی

پارگی رباط صلیبی با درد شدید، خونریزی داخلی و در نتیجه تورم زانو همراه است. این مشکل ممکن است همزمان با عوارض دیگر مانند دررفتگی زانو یا آسیب غضروف و منیسک اتفاق افتد. اما با این حال در اغلب موارد، تشخیص آن به صورت بالینی و با توجه به شرح حال بیمار امکانپذیر است. البته این کار باید توسط فرد متخصص انجام شود. در صورت نیاز غیر از معاینه بالینی، تست های دیگری نیز انجام می شود تا مشکل بیمار با قطعیت بیشتری مطرح گردد. از جمله تست هایی که به منظور ارزیابی پارگی یا عدم پارگی رباط صلیبی انجام می شوند می توان به تست لاچمن، تست کشویی قدامی و تست تغییر محور اشاره کرد. انجام آزمایش ام آر آی و یا آرتروسکوپی آخرین اقداماتی هستند که جهت شناسایی این عارضه مورد استفاده قرار می گیرند.

روش های درمان پارگی رباط صلیبی

عوامل متعددی در انتخاب شیوه درمان پارگی رباط صلیبی دخیل هستند. میزان شدت پارگی رباط صلیبی یکی از این عوامل است. به عنوان مثال همانطور که قبلا نیز گفته شد. اگر آسیب در حد میکروسکوپی یا به صورت پارگی ناقص باشد، امکان ترمیم رباط وجود دارد. در این شرایط کافی است بیمار استراحت کرده و از داروها و توصیه های تجویزی پزشک استفاده نماید. در صورت آسیب های جدی تر رباط صلیبی، عوامل دیگری همچون سن بیمار، سطح فعالیت های بدنی او و همچنین سایر آسیب های احتمالی زانو در نظر گرفته می شوند. چنانچه بیمار زندگی پرتحرکی داشته و قصد ادامه فعالیت های ورزشی خود را دارد یا پارگی رباط با آسیب های دیگری همچون پارگی منیسک یا ضایعات استخوانی همراه باشد، پزشک راهی جز جراحی زانو نخواهد داشت. اما در غیر این صورت از روش های غیر جراحی استفاده می شود. این روش ها عبارتند از:

تجویز دارو

تجویز داروهای مسکن و ضد التهاب جهت کاهش درد و تورم زانو اولین اقدامی است که جهت کنترل بیمار انجام می شود. همچنین ممکن است جهت از بین بردن التهاب موضع از تزریق استرویید به زانو استفاده شود.

استفاده از بریس (زانوبند)

استفاده از یک زانوبند طبی استاندارد می تواند تا حدود زیادی به درمان پارگی رباط صلیبی کمک کند. این وسیله با محافظت از بافت های آسیب دیده زانو و استراحت دادن به رباط ها، علاوه بر اینکه از رسیدن صدمه بیشتر به زانو جلوگیری می کند تأثیر بسزایی در ترمیم بافت رباط و بهبود آن دارد.

تزریق کورتیزون

تزریق کورتیزون یکی دیگر از روش هایی است که جهت آرام شدن درد زانو و کاهش التهاب آن مورد استفاده قرار می گیرد.

فیزیوتراپی

یکی از روش های بسیار مؤثر در درمان پارگی رباط صلیبی و بازگرداندن دامنه حرکتی زانو به حالت اولیه خود، فیزیوتراپی می باشد. فیزیوتراپی معمولا همراه با سایر شیوه های مؤثر همانند انجام حرکات ورزشی مناسب، ماساژ و لیزردرمانی انجم می گیرد.

تزریق اوزون

در این روش با تزریق ترکیبی از اوزون، ویتامین ب، پروکائین و مواد دیگر به زانو، به بهبود گردش خون زانو و همچنین تغذیه بافت های آسیب دیده کمک می شود تا زانو سریع تر بهبود یابد.

تزریق PRP

تزریق پلاسمای غنی از پلاکت یا همان PRP یکی دیگر از مؤثرترین روش ها جهت درمان پارگی رباط صلیبی می باشد.

مراقبت از بیماری که دچار پارگی رباط صلیبی شده است

پارگی رباط زانو اگر جدی گرفته نشده و به سرعت تحت درمان قرار نگیرد می تواند منجر به بروز عوارض جدی تر مانند آرتروز زانو، پاره شدن منیسک، کاهش دامنه حرکتی زانو و درد مداوم و همیشگی این عضو گردد. بنابراین بیماری که دچار پارگی رباط صلیبی شده است نیاز به مراقبت و توجه ویژه دارد. از جمله اقدامات اولیه ای که شما به عنوان پرستار بیمار می توانید انجام دهید عبارتند از:

• تشویق بیمار به استراحت کردن
• استفاده از یخ جهت پیشگیری از تورم زانو
• بستن زانو با استفاده از یک باند
• بالا نگه داشتن زانو از سطح کمر

5/5 – (1 امتیاز)