رشته اتاق عمل یکی از رشته‌های پرطرفدار و مهم در حوزه بهداشت و درمان است. این رشته به تربیت کارشناسانی می‌پردازد که وظیفه آماده‌سازی بیمار، استریل کردن تجهیزات و وسایل جراحی، بیهوشی در حین عمل و مراقبت از بیمار پس از عمل را بر عهده دارند. در این مقاله، به معرفی این رشته می‌پردازیم.
معرفی رشته اتاق عمل
رشته تحصیلی اتاق عمل شاخه‌ای از حوزه پیراپزشکی است که به آموزش و تربیت افراد درزمینه اتاق عمل می‌پردازد. دانشجویان این رشته با اصول کار در اتاق عمل، تجهیزات پزشکی در اتاق عمل و فناوری‌های نوین جراحی در جراحی‌های مختلف آشنا می‌شوند.
همچنین، دانشجویان رشته اتاق عمل درزمینه آماده‌سازی بیمار قبل از عمل، کمک به جراحان حین عمل و مراقبت از بیمار بعد از عمل، آموزش‌های لازم را دریافت می‌کنند. به شکلی که دانشجویان با دریافت دانش و مهارت‌های لازم در طول دوران تحصیل خود در دانشگاه آزاد یا دولتی، می‌توانند به‌عنوان تکنسین اتاق عمل در مراکز درمانی مشغول به کار شوند. مشاهده فرصت های استخدام کارشناس اتاق عمل.
طول دوره کارشناسی در این رشته در دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران، چهار سال است. در این دوره‌ها، دروس رشته تحصیلی اتاق عمل در دو بخش نظری و عملی ارائه می‌شوند. دروس نظری این رشته شامل مباحثی مانند تشریح، فیزیولوژی، بیوشیمی، داروشناسی، بهداشت در اتاق عمل، ایمونولوژی و اخلاق حرفه‌ای در اتاق عمل است.
واحدهای کارآموزی در این رشته شامل مباحثی مانند کارآموزی مهارت‌های بالینی، کارآموزی تکنیک اتاق عمل، کارآموزی در اتاق عمل اورژانس و کارآموزی رفتار در اتاق عمل است. شرایط پذیرش در رشته تحصیلی اتاق عمل در دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران، شامل موارد زیر است:
- داشتن مدرک دیپلم متوسطه
- کسب حداقل رتبه قبولی در کنکور سراسری
درنتیجه می‌توان گفت که هم‌اکنون امکان ادامه تحصیل در رشته اتاق عمل بدون کنکور در ایران وجود ندارد.
گرایش‌های رشته تحصیلی اتاق عمل
دانشجویان با تحصیل در مقطع کارشناسی رشته تحصیلی اتاق عمل، امکان ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری را خواهند داشت. از گرایش‌های رشته تحصیلی اتاق عمل در مقطع کارشناسی ارشد می‌توان به گرایش فیزیولوژی، ارگونومی و تکنولوژی گردش خون اشاره کرد.
همچنین در مقطع تحصیلی دکتری، دانشجویان می‌توانند در رشته‌هایی مانند آموزش پزشکی، کار درمانی، علوم تغذیه، فیزیولوژی ورزشی و علوم اعصاب به ادامه تحصیل بپردازند. از دانشگاه‌های ارائه‌دهنده رشته اتاق عمل در ایران، می‌توان به دانشگاه علوم پزشکی اراک، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، دانشگاه علوم پزشکی ایران و دانشگاه علوم پزشکی ایلام اشاره کرد.
وظایف کارشناسان اتاق عمل
کارشناسان اتاق عمل در بخش‌های مختلف اتاق عمل فعالیت می‌کنند و وظایف مختلفی را بر عهده دارند. ازجمله وظایف کارشناسان اتاق عمل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آماده‌سازی بیمار برای جراحی
- کمک به جراح و تیم جراحی در طول جراحی
- کنترل وسایل و تجهیزات اتاق عمل
- استریل کردن وسایل جراحی
- مراقبت از بیمار بعد از عمل
توانایی‌های لازم برای شغل تکنسین اتاق عمل
برای موفقیت در رشته تحصیلی اتاق عمل، فرد باید از توانایی‌های زیر برخوردار باشد:
- روحیه کار و حضور در اتاق عمل
- حس مسئولیت‌پذیری
- صداقت و پایبندی به اصول اخلاقی
- توانایی جسمی بالا
- سرعت عمل و دقت بالا
- توانایی تحمل استرس
- توانایی کار در شرایط بحرانی
بازار کار و آینده شغلی
بازار کار رشته اتاق عمل در ایران بسیار خوب است. فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در بیمارستان‌ها، مراکز جراحی، مراکز درمانی خصوصی، اورژانس و موسسات آموزش عالی مشغول به کار شوند.
با توجه به پیشرفت‌های روزافزون علم پزشکی و افزایش تعداد جراحی‌ها، پیش‌بینی می‌شود که بازار کار رشته تحصیلی اتاق عمل در آینده همچنان پررونق باشد؛ بنابراین، فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند با اطمینان خاطر به ادامه فعالیت در این رشته بپردازند.
درآمد رشته اتاق عمل در ایران
درآمد کارشناسان اتاق عمل به عوامل مختلفی ازجمله میزان تجربه کاری، مهارت، محل کار و شهر محل فعالیت بستگی دارد. آمارها بیانگر این موضوع هستند که متوسط درآمد تکنسین اتاق عمل در شهر تهران برای سال 1402، مبلغی به‌اندازه 12 میلیون تومان در ماه است.
بر اساس بررسی‌های انجام‌شده، اغلب افراد فعال در حوزه‌های شغلی مرتبط با تکنسین بهداشت و درمان در سال 1402 در تهران، حقوق و دستمزدی بین 7.2 تا 21 میلیون تومان در ماه دارند. همچنین در سایر شهرهای بزرگ کشور، متوسط درآمد تکنسین اتاق عمل در سال 1402، مبلغی در حدود 11 میلیون تومان در ماه است.
این در حالی است که متوسط حقوق و دستمزد کارشناسان اتاق عمل در شهرهای کوچک، تفاوت چندانی با درآمد همکاران آن‌ها در سایر شهرهای ایران ندارد. متوسط درآمد رشته اتاق عمل در سال 1402 در این شهرها، مبلغی در حدود 10.8 میلیون تومان در ماه است.
درآمد رشته اتاق عمل در خارج از کشور
معمولا در هنگام مهاجرت به کشورهایی مانند ترکیه، استرالیا و آلمان، میزان حقوق و دستمزد نیروهای کاری در این کشورها موردتوجه متقاضیان مهاجرتی قرار می‌گیرد.
درآمد تکنسین اتاق عمل در ترکیه
متوسط درآمد تکنسین اتاق عمل در کشور ترکیه در سال 2023 میلادی، مبلغی در حدود 101,020 لیر ترکیه در سال است. افراد تازه‌کار در این رشته می‌توانند در حدود 52,180 لیر ترکیه در سال درآمد داشته باشند. همچنین با کسب تجربه کاری و مهارت‌های بیشتر، امکان کسب درآمد تا مبلغ 152,100 لیر ترکیه در سال وجود خواهد داشت.
حقوق و دستمزد کارشناس اتاق عمل در آلمان
متوسط درآمد یک کارشناس اتاق عمل در کشور آلمان در سال 2023 میلادی، مبلغی به‌اندازه 3,710 یورو در ماه است. حداقل و حداکثر حقوق و دستمزد در این حرفه در آلمان، به ترتیب برابر با 1,710 و 5,900 یورو در ماه است.
درآمد شغل تکنسین اتاق عمل در استرالیا
یک تکنسین اتاق عمل در کشور استرالیا، متوسط درآمدی در حدود 98,100 دلار استرالیا در سال دارد. حداقل و حداکثر حقوق و دستمزد در این حرفه در کشور استرالیا، به ترتیب برابر با 48,100 و 153,000 دلار استرالیا در سال است.
جمع‌بندی
در این مقاله ضمن معرفی رشته تحصیلی اتاق عمل، به وظایف و مهارت‌های شغلی تکنسین اتاق عمل نگاهی انداختیم.
رشته اتاق عمل یکی از رشته‌های دانشگاهی در گروه آزمایشی علوم تجربی است. این رشته به تربیت کارشناسانی می‌پردازد که نقش مهمی در موفقیت جراحان ایفا می‌کنند.